به گزارش گروه رسانه ای ایران – گرا (گفتمان سازی، روشنگری، امید آفرینی)؛ اینجا پهنه ی گسترده و بسیار زیبایی است که به یقین در حاشیه هیچ شهری در هیچ جای ایران و شاید هیچ نقطه جهان نظیر آن نباشد اما برای احیا و بهره گیری درست به سرمایه گذاری، مدیریت دقیق، همکاری و همدلی مردم منطقه و دغدغه مسئولان مربوطه بسیار نیاز دارد.
تالاب کم نظیر عینک که حالا دیگر در درون شهر رشت در ضلع غربی شهر قرار گرفته یک سرمایه بزرگ و موقعیت جغرافیایی وسیعی برای گردشگری، تفریحات سالم، حضور خانواده ها و رونق اقتصادی و فراهم آمدن زمینه های متنوع مشاغل است اما تاکنون مغفول مانده و شهرداری رشت مصمم است تا به تدریج این پهنه را آماده سازی کند.
این تالاب زیبا را به دلیل تصویرش از اسمان “عینک” نامیده اند که به نظر نویسنده این تصویر بیشتر شبیه پرنده است “عقاب” و شایسته است درباره تغییر نام این پهنه شورای شهر رشت تصمیم مناسبی اتخاذ کند.
تالاب عینک در حاشیه شهر رشت، ابتدای جاده رشت به فومن، بزرگترین تالاب شهری ایران و دومین تالاب بزرگ استان گیلان بعد از تالاب انزلی است.
این تالاب به دلیل آنکه در عکس‌های هوایی شبیه عینک است، به این نام خوانده می‌شود و به یقین از مناطق گردشگری مهم شهر رشت محسوب می‌شود مشروط بر آنکه احیا و به شکلی کامل، زیبا و مدرن با حفظ شرایط سنتی و طبیعی آن بهینه سازی شود.
محیط این تالاب یک پهنه آبی ۱۲ کیلومتر و پهنه آبی آن ۴۴ هکتار و حریم و پهنه ساحلی و خشکی آن ۱۶۳ هکتار اعلام شده است.
در اولین روزهای مرداد ماه سال ۱۴۰۳ با هدف روشنگری پیرامون شرایط حال و آینده تالاب عینک (جزایر گردشگری آرامش هم چون بهشتی سرسبز و پر آب) رشت با دکتر افشین پورعلی مدیر اجرایی طرح بهینه سازی، ساماندهی، نوسازی و در یک کلمه تبدیل این پهنه به فضایی برای ورزش، تفریح، ماهیگیری، ایجاد مراکز خاص مانند رستوران دریایی با غذاهای محلی در شهر خلاق خوراکی های ایران، محل برگزاری مسابقه های دوچرخه سواری، قایقرانی و ورزشهای آبی و … مصاحبه ی اختصاصی داشت.
دکتر پورعلی می گوید: مساحت کنونی این پهنه در چهار بخش جداگانه زیبا “پشت سرهم” در حال حاضر ۳۷ هکتار است که سال ها قبل این وسعت بیش از ۶۰ هکتار بود و به علت تصرفات اغلب غیر قانونی کاهش پیدا کرد.
محیط این پهنه فوق العاده زیبا و طبیعی هشت هزار و ۷۰۰ متر مربع است که در حال حاضر در شرایط تبدیل به فضای پیاده روی و دوچرخه سواری، کمربندی سبز و یک پهنه کوچک که به پهنه چکمه ای مشهور است.
مقایسه طرح عینک با استخر لاهیجان
تالاب یا استخر طبیعی لاهیجان را بسیاری از مردم ایران به خوبی می شناسند برای آنکه این پهنه بازسازی و بهسازی شده و پیرامون آن صدها حرفه با چند هزار شغل ایجاد شده است و در مقام مقایسه تالاب عینک (جزایر آرامش رشت) بسیار طبیعی تر است، دستکاری خیلی کمتری در حدود و ثغور آن صورت گرفته و وسعت و میزان ورودی و خروجی آب در تالاب عینک قابل مقایسه با استخر لاهیجان نیست.
مدیر اجرایی طرح عینک رشت عنوان می کند، آب تالاب از دو منبع تامین می شود – چشمه های زیر زمینی در همه پهنه ها و آبی که در امتداد سد سنگر جاری است و کانال آب کشاورزی که به تالاب می ریزد و از آنجا وارد مزارع پایین دست سرازیر می شود.
امکان خشک شدن تالاب هست؟
از آنجا که تعدادی از تالاب های ایران که سرزمینی نیمه خشک است و در دو سه دهه اخیر خشک شدند، پرسش این بود – آیا امکان خشک شدن این پهنه آبی وجود دارد؟
دکتر پور علی این دیدگاه را با توجه به شرایط حال و گذشته تالاب عینک نمی پذیرد و اظهار می دارد: عمق مناسب پهنه ۲۰/۴ متر است و چهار تالابی که یک مجموعه را تشکیل می دهد ۱۵۰ هکتار اراضی عینک و حومه را تامین می کنند که از قدیم الایام آب زراعی را تامین می کرد و همیشه ۵/۱ متر آب در این حوزه وجود داشته و امکان خشک تالاب متصور نخواهد بود.
ساختمان های اطراف تالاب و آینده آنها …
مدیر اجرایی طرح بهینه سازی تالاب عینک “جزایر آرامش” بیان کرد: از دو سازمان آب منطقه ای گیلان و دادگستری استان به خاطر همکاری برای در اختیار قرار دادن تالاب که طبق قوانین متعلق به آب منطقه ای بود و با همکاری های بسیار خوب دستگاه قضایی امکان پذیر شد، صمیمانه تقدیر می کنیم.
وی افزود: هم اکنون تالاب در اختیار شهرداری رشت است تا بتواند طرح های مناسب را در راستای رفاه عمومی، اقتصادی کردن این پهنه و آماده سازی برای تفریح مردم و گردشگران انجام دهیم. از سوی دیگر ابنیه سازی و توسعه از اختیارات ما در عینک خواهد بود.
قدردانی از شهردار محترم و شورای شهر رشت
پور علی با اشاره به اینکه از سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ طرح شروع و در ۱۴۰۲ قرارداد حق الانتفاع با آب منطقه ای بسته شد و از اردیبهشت ماه همین سال عملیات لایروبی با اعتبار اولیه ۱۱ میلیارد تومان شروع شد، گفت: پیگیری شهردار و همکاری های خوب شورای شهر موجب شد تا طرح سرعت عمل بیشتری برای اجرای پیدا کند.
گرچه در طی سال ها با اختلافات شخصی و ادعاهای متعدد سازمان های مرتبط، احیای این منطقه زیبا با تاخیر مواجه شد، ولی هم اکنون مسائل تا حد زیادی حل شد برای فراهم شدن مناظر بصری زیبا باید املاک پیرامون تالاب آزاد سازی شود.
پور علی توضیح داد، در حال حاضر کار لایروبی و آزاد سازی با نظم و سرعت بیشتری در حال انجام است و انتظار می رود تا اواخر مهر ماه سال جاری فاز نخست لایروبی به پایان برسد.
به گفته وی، متاسفانه قسمت هایی بزرگی از تالاب که نباید به هر دلیلی در سالهای گذشته تصرف می شد، از سوی مردم تصرف شده است و باید از مسیر قانونی این امور حل و فصل شود.
وی گفت: شهرداری رشت با امضای قرار دادی با شرکت سبز اندیش و برای باز آفرینی تالاب و اینکه چه میزان زمین در نهایت در دسترس است و چه اقداماتی می توان کرد، طرح هایی برای بازآفرینی و زیر سازی و نقشه کاملی از حوزه ای که کار می کنیم به دست می آید.
دکتر پورعلی تصریح کرد: متاسفانه اکثر زمین های اطراف متعلق به مردم است و شهرداری در این خصوص نقشی ندارد، بنابراین مردم خودشان باید در این راستا همکاری کرده و زمینه های سرمایه گذاری، “توانمند سازی جریان های محلی” فراهم آورند که موجب می شود تحرکات مهم و اشتغال زا با سرمایه گذاری ها کوچک صورت گیرد.
آب مزارع پایین دست از تالاب تامین می شود
وی افزود: تاخیر در اجرای لایروبی به خاطر تامین آب کشاورزی شالیزارهای پایین دست بود و از آنجایی که برای لایروبی باید آب تالاب خالی می شد با اتخاذ تدبیری ترکیبی، همزمان با تامین آب زراعی – لایروبی هم انجام شد.
هم اکنون در مرداد ماه ۱۴۰۳همه محاسبات مربوط به پیمان کمربندی و پهنه سبز در حوزه معاونت مناقصات برای پهنه ی ۳ به اتمام رسیده و همزمان یک طرح زیبای رستوران دریایی جلوی مرکز رصد خانه با اشتغالزایی مناسب ایجاد می شود که می تواند رونق خوبی به منطقه بدهد.
هم چنین در پیشرفت امور، مساله متصرفات خیلی مهم است که باید رها سازی انجام گیرد و اطمینان داریم که دستگاه قضایی در این خصوص هم به شهرداری، مردم شهر و بخش گردشگری شهر کمک خواهد کرد.
از سوی دیگر زمین های بزرگی در این حوزه وجود دارد که به همکاری بیشتر مردم و مالکان نیاز دارد و پیش بینی می شود با حمایت های مردم و مدیران تا پایان سال آینده سه پهنای ۱ و ۲ و ۳ را تمام کنیم و پهنه چهارم یک سال بعد اجرایی خواهد شد.
دستگاه قضایی چه نوع همکاری می تواند داشته باشد؟
پورعلی با بیان این که همکاری دستگاه قضایی که از قبل هم انجام شده، بسیار مهم است که موجب نزدیکی شهرداری و آب منطقه ای شد تصریح کرد: ضرورت دارد، از اول بلوار افتخاری همه املاک و زمین ها و تعمیرگاه ها تا یخ سازی ازاد سازی شود تا سیمای زیبا و مناظر بصری مناسبی ایجاد شود و در این راستا همه دستگاه های مسئول و حتی رسانه، شهروندان و نهادها، رسالت و وظایفی دارند و نقش دستگاه قضایی در این عرصه نقش بزرگی دارد.
۱۰ پروژه در این پهنه تعریف شده است
۱۰ پروژه در تالاب “بزرگترین تالاب شهری ایران” تعریف شده است و در داخل آب تالاب هم پروژه هایی کوچک تری تعریف می شود و نظر به اینکه ۹ بخش اراضی متعلق به اهالی است، به یک نگاه کلان و همت همگانی نیاز است.
مسائل زیست محیطی و تالاب عینک، جزایر آرامش
دکتر پورعلی می گوید: مجموعه محیط زیست تا کنون همکاری های خوبی با مدیریت شهری و اجرای طرح داشته اند از جمله در پهنه شماره ۳ فاضلاب نسبتا پر حجمی بود که کف این قسمت را بالا آوردیم و دیگر امکان ورود فاضلاب وجود ندارد، ضمن آنکه اقداماتی برای جلوگیری از فاضلاب در دست انجام است.
وی در پایان با تجلیل از گروه رسانه ای ایران – گرا؛ که به چنین مساله مهمی پرداخته است، گفت: این پروژه عظیم به لحاظ اجتماعی و عام المنفعه بودن بسیار با ارزش است و حمایت رسانه ها و اطلاع رسانی و پیگیری ها، مطالبه گری افکار عمومی در این عرصه ضروری است./
